Check of jouw verschillende (juridische) entiteiten onder dezelfde technische bedrijfseenheid vallen met onze handige TBE-test.
Sociale verkiezingen 2024: Werknemers tellen tijdens de referteperiode
De volgende sociale verkiezingen staan op de agenda voor mei 2024. Dat lijkt nog toekomstmuziek, maar de lange procedure werd alvast afgetrapt. Trekken jouw medewerkers in 2024 naar het stemhokje? Dat hangt af van het gewoonlijk gemiddelde aantal werknemers in de referteperiode. Wat is dat precies? Hoe ga je te werk om je medewerkers te tellen? En wat met stagiaires en uitzendkrachten? Senior legal manager bij SD Worx Jan Vanthournout vertelt je alles wat je moet weten.
Wie moet sociale verkiezingen organiseren?
Elke organisatie die gemiddeld minstens 50 werknemers tewerkstelt, is bij wet verplicht om iedere 4 jaar sociale verkiezingen te organiseren voor een comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW). Werken er gemiddeld 100 werknemers voor jou? Dan komt daar ook een stembusgang voor een ondernemingsraad (OR) bij.
Tijdens die sociale verkiezingen wijzen je werknemers collega’s aan die de belangen van je team behartigen in je organisatie. Zo krijgen ze bijvoorbeeld inzicht en inspraak in de werkomstandigheden en het preventiebeleid (via het CPBW) en in het financieel-economische plaatje (via de OR).
Om te bepalen of je de tewerkstellingsdrempels overschrijdt of niet, kijk je niet enkel naar de juridische entiteit van je organisatie, maar ook naar de technische bedrijfseenheid of TBE – die wordt bepaald door de sociale en economische samenhang tussen je entiteiten. Je omzeilt de drempel voor sociale verkiezingen dus niet door je werknemers te verdelen over kleinere juridische entiteiten.
Werknemers tellen: 3 aandachtspunten
Of jouw onderneming sociale verkiezingen moet organiseren in 2024, hangt af van het gewoonlijk gemiddelde aantal werknemers tijdens de vooraf vastgestelde referteperiode: tussen 1 oktober 2022 en 30 september 2023.
Staat de teller op 1 oktober 2023 op minstens 50? Dan weet je dus dat je in mei 2024 werknemersvertegenwoordigers moet laten kiezen. Ook de rest van de sociale verkiezingen verloopt via een strikte timing en procedure.
Maar eerst: werknemers tellen. Wie telt mee en wie niet? En waar let je op om het gemiddelde aantal werknemers te berekenen?
1. Wie telt mee als werknemer?
Je turft de dagen dat iemand in je onderneming aan de slag was tijdens de referteperiode als hij of zij:
- een arbeidscontract heeft, ongeacht de duur;
- een beroepsopleiding volgt of andere leerovereenkomst heeft;
- uitzendkracht is – over de specifieke regels bij uitzendkrachten vertellen we je meer begin 2023. Pas dan worden die echt relevant, want bij hen tel je enkel de gewerkte dagen tussen 1 april 2023 en 30 juni 2023.
Ben je klant bij SD Worx en gebruik je eBlox Payroll? Dan kun je uit de applicatie een overzicht halen van de werknemers die je moet opnemen in je berekening. Andere klanten nemen het best contact op met hun dossierbeheerder.
Goed om te weten: vervangt iemand een afwezige werknemer? Dan tel je die niet mee.
Leerovereenkomsten: what's in a name?
Vorming en ontwikkeling van medewerkers staat bij veel bedrijven steeds hoger op de prioriteitenlijst. Daarnaast proberen ze met aantrekkelijke leer- of stageovereenkomsten nieuwe medewerkers aan te trekken in de krappe arbeidsmarkt van vandaag. Komt daar nog bij dat beroepsopleidingen beleidsmatig regionale materie zijn – en je begrijpt meteen waar de wildgroei van opleidingssystemen en -statuten vandaan komt: IBO-opleiding, werkstudent, inleenovereenkomst, duaal leren, deeltijdse arbeidsovereenkomsten en ga zo maar door.
Waar wringt precies het schoentje? De regels voor de sociale verkiezingen zijn federaal bepaald. Maar … er is geen sluitende juridische inventaris die alle regionale leerstatuten en hun varianten opsomt die je moet opnemen in je tewerkstellingsberekening. Als werkgever beslis je dus zelf of 'een leerling' meetelt of niet.
Vooral stagiairs bevinden zich hier in een schemerzone. Ze hebben geen arbeidscontract en strikt genomen kun je hen ook geen 'leerlingen' noemen. Vandaar oordelen onze legal advisors veelal dat je ze niet hoeft op te nemen in de telling.
Je bekijkt het in ieder geval het best geval per geval. Maak je een inschattingsfout, dan heeft dat meestal geen negatieve gevolgen. Wel kan dat het verschil maken om de tewerkstellingsdrempel net wel of net niet te halen. Om juridisch zeker te zijn van je keuze, laat je je het best bijstaan door een expert.
2. Hoe bereken je de gemiddelde tewerkstelling?
Voor elke werknemer – arbeider, bediende, handelsvertegenwoordiger, student en leerling – tel je het aantal dagen dat hij of zij aan de slag was tijdens de referteperiode. Dat getal deel je door 365 (of 730 bij werknemers die minder dan 75% van een voltijdse aanstelling werkten) om tot het gemiddelde te komen.
Alle informatie over de sociale verkiezingen in 2024 wordt gedurende de hele kiesprocedure gecentraliseerd en aangevuld op onze website Sociale Verkiezingen met SD Worx.
3. Wat is het gewoonlijk gemiddelde?
Heb je je gemiddelde tewerkstelling berekend, dan moet je ook aantonen dat dat 'gewoonlijk' het aantal werknemers is in je onderneming, dus niet toevallig enkel in de referteperiode. Bijvoorbeeld:
- als je tijdens de referteperiode meer mensen hebt aangeworven of jobstudenten hebt tewerkgesteld dan normaal, kan het zijn dat je de tewerkstellingsdrempel net bereikt.
- als je als gevolg van een crisisperiode of herstructurering op het einde van de referteperiode een pak minder mensen in dienst hebt, kan je gemiddelde tewerkstelling toch nog boven de grens uitkomen.
In beide gevallen kun je dan argumenteren dat de gemiddelde tewerkstelling die je berekende, niet het 'gewoonlijk gemiddelde' is.
Met een gerust hart de verkiezingsprocedure doorlopen?
Ontdek alle info over de sociale verkiezingen in 2024 op www.sdworx.be/socialeverkiezingen. Heb je nog vragen of zoek je een expert om je verkiezingsprocedure in goede banen te leiden? Klop aan bij onze experts. We helpen je op weg.
Jan Vanthournout
manager Tax & Legal
Jan Vanthournout is legal manager bij SD Worx en als academisch consulent verbonden aan de vakgroep sociaal recht van de Universiteit Gent.